ΩΔΕΙΟ ΗΡΩΔΟΥ ΑΤΤΙΚΟΥ-30 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2013
Το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Πάτρας παρουσιάζει τις Τρωάδες την πιο
δημοφιλή από τις σωζόμενες τραγωδίες του Ευριπίδη, την Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου 2013 και ώρα 21:00 στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού.
Οι Τρωάδες απηχούν, όχι τον πόλεμο ή την ήττα, αλλά την υπέρβαση παντός ορίου στη διαχείριση κρίσεων εκ μέρους των "διαχειριστών", δηλαδή των νικητών.
Η ιστορία αναπτύσσεται στη «νεκρή ζώνη» μεταξύ μιας κατάκτησης και ενός
ολοκληρωτικού αφανισμού και κλείνει με την εξάλειψη της προοπτικής των
ηττημένων και την απαρχή της καταστροφής των νικητών, εντέλει την έναρξη μιας νέας εποχής που προκαλεί δέος και δεν υπόσχεται τίποτα.
Σε αυτή την σύγχρονη πρόταση του Θοδωρή Αμπαζή αξιοποιείται η μουσικότητα του λόγου και η δομή της Τραγωδίας με τη σύμπραξη 32 μουσικών και 15 ηθοποιών.
Τρωάδες, η ένδοξη άλωση.
«Πάνω. Σήκωσε το κεφάλι. Όρθωσε το λαιμό». Αυτά είναι τα πρώτα λόγια της Εκάβης στις Τρωάδες του Ευριπίδη (στη μετάφραση της Έλσας Ανδριανού). Λόγια που αφυπνίζουν, κινητοποιούν αυθαδιάζουν, λόγια άρρηκτα συνδεδεμένα με την ιστορία μας, τον χαρακτήρα και την ιδιοσυγκρασία μας. Λόγια που ξεχνάμε ή προσπαθούν να μας κάνουν να ξεχάσουμε. Και αν οι εκάστοτε εξουσιαστές εξολοθρεύουν τις Κασσάνδρες, τις Ανδρομάχες και τους Αστυάνακτές μας, αυτό που δεν μπορούν να εξολοθρεύσουν είναι την Εκάβη μέσα μας. Τη βασίλισσα -παρελθόν μας, που τρέφει τους αγώνες μας και χλευάζει την υποταγή μας.
Τα δεινά των Τρωάδων, αποτέλεσμα του αχαλίνωτου μένους των εξουσιαστών, του πάθους της απόλυτης κυριαρχίας και του φόβου της απώλειάς της, είναι αναγνωρίσιμα στην ιστορία του ανθρώπινου είδους μέχρι σήμερα. Ο Ευριπίδης επιλέγει να μιλήσει για την «επόμενη μέρα» του πολέμου, όταν τα αίσχη δεν καλύπτονται από το πέπλο της σύγκρουσης, όταν τα δεδομένα εξαφανίζονται και όλα είναι πιθανά. Η αποχώρηση των Θεών στην αρχή του έργου στερεί την ελπίδα κάποιας «από μηχανής» λυτρωτικής εμφάνισης. «Έργα των ζωντανών» λοιπόν, που μόνοι τους πλέον σηκώνουν το βάρος της ευθύνης των πράξεών τους.
Η παράσταση υπηρετεί το κείμενο αξιοποιώντας μουσικά όλα τα υλικά της τραγωδίας. Ακολουθεί τη δομή του έργου και προτείνει νέους τρόπους σκηνικής εκφοράς με κυρίαρχη τη μουσική. Θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για ένα συμφωνικό έργο ενορχηστρωμένο για μαντολίνα, κιθάρες, κόντρα μπάσσο, σαξόφωνο, λυρικές φωνές, ομιλίες, κινήσεις σωμάτων και χειρονομίες. Κάθε σκηνή είναι μια συνολική σύνθεση όλων των στοιχείων με στόχο να προβληθεί πολυσήμαντα η δραματουργία. Η μουσική δεν ταυτίζεται με κάποιο μουσικό είδος αλλά εμπεριέχει παραδοσιακά -ελληνικά και ξένα- στοιχεία μέχρι μπαρόκ, μίνιμαλ και τζαζ. Συνειδητά αποφεύγεται η ταύτιση με ένα είδος, αν και τα νυκτά έγχορδα δίνουν μια χροιά αρχαίων χρόνων, όχι απαραίτητα ελληνική.
Ως συνθέτης και σκηνοθέτης της παράστασης είχα την απόλυτη επιλογή των εκφραστικών μέσων, άρα και τον έλεγχο της συνολικής σύνθεσης. Είμαι ευγνώμων σε όλους τους συνεργάτες μου, το προσωπικό του θεάτρου και κυρίως στους ηθοποιούς και τα μέλη της Ορχήστρας Νυκτών Εγχόρδων για την πίστη τους σ' αυτήν την προσπάθεια.
Θοδωρής Αμπαζής
